Etre 1532 ha 1645, da vare oadvezh aour Breizh, e oa armerzh Breizh en e vleuñv. D’ar marevezh pennañ-se eo e voe savet liorzhoù-iliz traoñienn an Elorn. Testeni a zougont eus buhezegezh relijiel o amzer ha war un dro eus pinvidigezh ar vro war tachenn al labour-douar, ar greanterezh hag ar c’henwerzh war vor. Amañ, er Roc’h-Morvan, emaomp c’hoazh er mare a-raok, war-bouez ar garnel.
D’ar c’houlz-se e oa Breizh - a veze graet "Perou bihan” anezhi - ar broviñs gall nemeti troet ouzh ar mor gant he 400 porzh bennak a oa a-hed he ribloù. Dre vor e veze ezporzhiet produiñ al labour-douar, danvezioù greantel ivez ha dreist-holl al lienoù etrezek ar porzhioù flamank, saoz, spagnol hag etrezek broioù an Amerika.
Landerne, e beg an Elorn, a oa ur porzh c’henwerzhel bras. Gant ar greun hag ar gwin e teue ivez da Vreizh an holl nevezentioù war tachenn an arz. Nepell ac’hann emañ "Ar Merzher", lec’h ma veze ur foar etrevroadel hollvrudet.
Kastell Roc’h-Morvan