Daoust m’emañ e kalon un tiriad ledan n’eo ket gwall vras liorzh-iliz Lokmelar. Daou biler mañsonet gant un elfenn gizellet warno a ya d’ober un antren simpl ha strizh hag abaoe m’eo bet diskaret ar garnel e 1920 e vank dezhi.
Emañ an iliz war uhel endro meurdezus traoñienn an Elorn, heñvel ouzh ur relegouer bihan hag a vefe bet savet evit gwareziñ relegoù he sant patron. Ar vered zo tro-dro dezhi atav abaoe ma voe diazezet an drev-mañ eus Sizun e 1612.
E-pad tost d’ur c’hantved, etre 1619 ha 1715, e teuas an eil re war-lerc’h ar re all pennadoù da sevel ha da gaeraat al lec’h. Gant aotre Vikel-Vras an aotou ‘n eskob Mazhe Thoreau, eskob Dôl, e voe aotreet ma vefe "tennet ul lodenn eus relegoù sant Melar, a oa miret e teñzor iliz sant Melar e Lanneur, evit lakaat anezho en iliz trev lokmelar", d’an 11 a viz Gouere 1671.